O CPI de Atios participa no programa de innovación "Club de Ciencia".
Este Club desenvolverase fóra do horario lectivo (martes pola tarde) e nel poderá participar alumnado de 4º, 5º e 6º de Primaria que teña interese en indagar na ciencia e responder ás súas curiosidades mediante a experimentación.
Profesoras encargadas: Alba Vilela, Eva Gómez, Rosa Pazos, Blanca Riveira, Ana Ramos e Cristina Soto.
Práctica Materiais:
Portaobxectos
Cubre
Auga
Lévedo
Colorante azul
Escarvadentes
Pinza
Queimador de alcol
Pipeta Pasteur
Vaso de precipitados
Vaso Erlenmeyer
Microscopio Procedemento:
Coller auga coa pipeta e poñela no portaobxectos.
Engadir o lévedo e mesturar co escarvadentes
Secar o portaobxectos co queimador de alcol.
Poñer colorante azul de metileno na mostra e deixar secar.
Lavar abundantemente.
Secar co queimador outra vez.
Poñer o cubre na mostra e levar ao microscopio.
Observacións:
No microscopio vemos unconxunto células de forma esférica que forman grupos. Conclusións:
Os lévedos son organismos unicelulares con forma esférica.
Pregunta:
Como é unha célula animal? Hipótese:
A célula animal é redondeada.
Práctica Materiais:
Mucosa bucal
Auga
Azul de metileno
Portaobxectos
Cubre
Depresores de madeira
Vaso de precipitados
Pipeta Pasteur
Erlenmeyer
Queimador de alcol
Microscopio
Procedemento:
Poñemos unha gota de auga cunha pipeta Pasteur nun portaobxectos. A continuación tomamos unha mostra de mucosa bucal cun depresor de madeira e incorporámola ao portaobxectos. Cunha pinza collemos o portaobxectos e secamos a preparación co queimador de alcol. Engadimos unha gota de azul de metileno e agardamos uns minutos. Pasado este tempo lavamos abundantemente. Poñemos o cubre e volvemos a secar o portaobxectos co queimador de alcol. Finalmente levamos a preparación ao microscopio.
Observación:
No microscopio observamos unha estrutura redondeada cunha membrana, un núcleo ben definido e varios orgánulos.
Conclusións:
A célula animal é redondeada cunha membrana que a limita e dentro dela están o núcleo, o citoplasma e os orgánulos.
Pregunta:
Comopodemos facer que os globos dentro das botellas(pulmóns na caixa toráfica) se inflen e desinflen, sen utilizar un inflador nin vinagre e bicarbonato, coma no experimento anterior?
Hipótese:
Soprando (descártase,non se pode), introducindo dentro dos globlos outras dúas sustancias, que ao reaccionar desprendan un gas,(semellantes a reacción de vinagre e bicarbonato) Experimentación:
Materais:
Unha botella de plástico de 1,5 -2 litros baleira.
2 globos
2 palliñas das que dobran.
Un cortador (cúter)
Unha luva de látex.
Cinta adhesiva
Plastilina
Tesoiras
Procedemento:
Cortamos a botella co cortador pola metade ou algo máis abaixo ( utilizamos só a parte superior da botella).
Collemos as dúas palliñas e unímolas con cinta adhesiva pola parte máis curta, de forma que que formen un Y.
Introducimos cada unha dos pares de palliñas pola parte aberta da botella, e sacamos pola boca a parte das palliñas que está unida, semellando unha traquea dentro da caixa toráfica..
Abrimos a boca da luva de látex e introducímola na parte posterior da botella. Asegurámola ben con cinta adhesiva, evitando que haxa escapes de aire.
Adherimos un anaco de plastilina na boca da botella, presionando ben contra as palliñas, para evitar que o aire entre ou saia polo espazo que queda entre estas e a boca da botella.
Cando todo estea ben asegurado, tiramos e hacia abaixo polos dedos da luva, e logo soltamos, con movementos rítmicos.
Observación:
Ao tirar das luvas hacia abaixo, observamos que os globos se inchan, e ao deixar de tirar, volven a perder o aire que colleran.
Conclusión:
Si, é posible inflar e desinflar os globos dentro da botella, imitando o que sucede cos pulmóns ao respirar. Ao tirar da luva hacia abaixo, queda máis espazo na botella. Ese espazo entra a ocupalo o aire, que entra polas palliñas, porque é a única abertura que hai para entrar, e así se inchan os globos.
A luva fai o mesmo traballo que o diafragma no apararto respiratorio: axuda a que os pulmóns se inchen e desinchen.
Cortamos con coidado un pedazo de cebola coa navalla e colocámola nunha placa petri. Coa axuda dunha pinzas separamos unha capa de cebola o mais fina posible.
Colocamos a mostra de cebola no portaobxectos e cun goteiro engadimos unha gota de azul de metileno.
Despois duns minutos lavamos a mostra co frasco lavador para quitar o tinte que sobra. Ubicamos o cubre e levamos a preparación ao microscopio.
(Debuxamos o que estamos vendo na ficha)
Observacións
Podemos observar unha malla formada polas células vexetais.
Conclusións
As células da cebola teñen forma alongada e forman unha malla.
Preguntas: Seremos capaces de inchar un globo sen soprar? Hipótese: Si, cun bombillo, ou tamén con helio. Non. Experimentación:
Materiais:
Unha báscula Unha probeta para medir líquidos Unha placa petri
Espátula Un funil Unha botella de auga de plástico ou vidro baleira (se é de vidro, de boca estreita) Un globo Vinagre 100ml Bicarbonato 10g
Procedemento:
Coa probeta medimos 100 ml de vinagre e vertémolos na botella. Situamos a placa petri na báscula e poñémola a cero (taramos). Coa espátula botamos bicarbonato pouco a pouco, na placa petri ata acadar os 10 g. Coa axuda do funil, introducimos o bicarbonato no interior do globo. Con moito coidado , axustamos o globo á boca da botella, asegurándonos de que queda ben suxeito e que non se verta o bicarbonato na botella. Baleiramos dentro da botella o contido do globo. Observación: Vemos que se forman burbullas no vinagre e o globo comeza a incharse. Conclusións: Si, é posible inchar un globo sen soprar. Ao xuntarse un ácido (vinagre) e unha base (bicarbonato) prodúcese unha reacción química que desprende un gas (CO2) que é o que incha o globo.
O Club de Ciencia acaba de mercar unhas camisetas especiais, que mediante un código QR gravado na mesma, e unha APP instalada no móbil ou tableta, permite ver os órganos, osos e sistemas circulatorio, dixestivo... animado.
Se as pilas comerciais producen enerxía eléctrica mediante métodos químicos, nós poderiamos simular no laboratorio unha pila (batería) para demostrar que unha reacción química pode producir corrente eléctrica?
Experimentación:
A estrutura básica dunha pila son os polos, bornes ou electrodos que serán as chapas de cobre e zinc. Un deles (zinc) será o ánodo ou polo negativo(-), e o cobre será o cátodo ou polo positivo (+), que serán introducidos nunha disolución condutora da electricidade (limón, pataca, laranxa ou auga salgada) que será o chamado electrolito.
Tecnicamente:
Ocorre a oxidación no ánodo (zinc) Zn⇒Zn2 + 2e- (libera electróns)
Prodúces a redución no cátodo , xa que se reducen os ións de hidróxeno presentes no zume do limón 2H+2e- ⇒ H2
A corrente producida cun só limón é insuficiente, por iso necesitamos conectar varios limóns en serie (varias patacas, laranxas, vasos con auga salgada..)
A voltaxe tamén depende da acidez dos limóns ou saturación da auga salgada, e do tamaño das chapas.
Na ciencia moitas veces a intuición non é a mellor conselleira, e non é bo
deixarse levar por “primeiras impresións”. Realmente pensas que un máis un son
sempre dous? Materiais
Probetas de 50 ml e de 100 ml de capacidade.
Auga destilada 50 ml
Alcohol sanitario 50 ml
Un funil
Experimento
Medimos na probeta pequena 50 ml de alcohol sanitario.
Botámolo na probeta grande.
Medimos noutra probeta 50 ml de auga destilada.
Vertémolo na probeta grande xunto co alcohol.
Se mesturamos 50 ml de alcohol e 50 ml de auga destilada debemos ter 100
ml de líquido. Ímolo comprobar: vemos que mide menos de 100 ml, por que? Explicación Ao mesturar dous líquidos, as súas masas son aditivas,
pero non así os volumes, e por tanto o volume final pode ser maior ou menor que
a suma dos volumes iniciais. Resulta que, neste caso, ao mesturar un volume de auga e un volume igual
de alcohol, o volume resultante é menor que a suma dos dous. Ocorre
que as moléculas do alcohol e as do auga
interaccionan fortemente uníndose con moita afinidade e ocupando menos espazo
que se estiveran soas, o cal implica que a mestura terá un volume menor á suma
dos volumes iniciais.
Hai fluídos que se poden comportar como líquidos ou como sólidos,
dependendo da presión que se lles aplique. É o caso dos fluídos non
newtonianos.
Materiais:
Prato fondo
Fariña de millo 150 gr.
Auga 100 ml
Vaso medidor
Balanza
Experimento
O primeiro que temos que facer é poñer a cantidade de fariña no recipiente que imos usar. A continuación,
iremos botando auga pouco a pouco e removendo a mestura ata conseguir a textura
desexada. Podemos removela cunha espátula ou coas mans.
Para comprobar que xa temos a textura idónea, tan só temos que dar un golpe
seco e observaremos que a mestura se
mantén sólida, mentres que se metemos a man lentamente a mestura actuará como
un líquido.
Explicación
Ao
mesturar a fariña de millo coa auga creamos un fluído chamado "non
newtoniano", é dicir, que non ten unha viscosidade definida. Por iso,
cando lle aplicamos moita presión, o fluído compórtase como un sólidoe selle aplicamos pouca, faino como un líquido.
Hoxe veremos como se acumula a enerxía elástica nunha goma e se libera en forma
de enerxía cinética (=que é a que provoca o movemento)
Montaremos un circuíto co que provocaremos unha explosión de enerxía cinética
creando una reacción en cadea.
Materiais:
Gomas elásticas
Pezas de construcción de madeira de igual tamaño
Pauíños de madeira de manualidades (grandes)
Pompóns, pelotas de ping pong, gomas de cores, etc.
Crea unha reacción en cadea
Coloca un cubo entre dous pauíños de madeira.
Une os dous pauíños polos seus dous extremos con dúas gomas elásticas.
Repite agora co outro cubo entre dous pauíños de madeira,
unidos pola goma elástica agora só por un dos sus extremos.
Os extremos que quedan libres debes enganchalos entre os da primera peza.
Repite ata que se che acaben as pezas ou a paciencia!
Coloca diferentes obxectos (pompóns, pelotas de ping-pong, gomiñas de cores, etc)
sobre as pezas de madeira.
Solta a goma extra que engadiras á primeira peza e observa como se produce unha “explosión”
de pauíños e gomas de cores.
Por que ?
Cando unimos os pauíños coas gomas elásticas estamos creando unha tensión
na goma e acumulando enerxía elástica.
Ao soltar a goma, libérase esta enerxía que se converte en enerxía cinética,
que é a que produce o movemento en cadea: ao soltar a primeira goma,
o pauíño sae disparado, liberando a segunda goma e o seguinte pauíño
e así ate chegar ao final da cadea.
Algúns apuntamentos que nos poden axudar…
Enerxía elástica:
As gomas elásticas están formadas por longas cadeas de moléculas enroladas formando unha especie de rede.
Cando estiramos a goma, as moléculas desenrólase e colócanse en línea unhas xunta as outras.
A enerxía que utilizamos para estirar a goma, acumúlase nela e forma ENERXÍA POTENCIAL ELÁSTICA.
Cando soltamos a goma, as moléculas recuperan a súa forma inicial, enrolándose de novo.
A enerxía acumulada en forma de enerxía elástica transfórmase rapidamente en enerxía cinética
(=que é a que provoca o movemento). Isto fai que a goma saia voando.
Canto máis estiramos a goma, máis enerxía elástica acumula e máis movemento (enerxía cinética)
recorre a goma = máis distancia.
Reacción en cadea:
Unha reacción en cadea é unha secuencia de reaccións un elemento reactivo produce reaccións adicionais.
